13-02-2025 | Kröller-Müller Museum: Presenteert Grafiek van beeldhouwers en Fleur van Dodewaard in het Kröller-Müller Museum

Kröller-Müller Museum presenteert Grafiek van beeldhouwers

Van 15 maart tot en met 31 augustus 2025 presenteert het Kröller-Müller Museum Grafiek van beeldhouwers met een selectie werken uit de collectie Otte-Cavalcanti.

Sinds 1998 verzamelen Yara Cavalcanti Araujo en Melchior Otte grafiek van beeldhouwers. Ze wijden hun vrije tijd bijna geheel aan het bezoeken van ateliers, galeries, kunsthandels en musea, op zoek naar aanvullingen op hun verzameling.

In 27 jaar hebben de verzamelaars een veelzijdige collectie bijeengebracht die een opvallende keuze kent: grafisch werk uitsluitend van beeldhouwers. Deze verzameling sluit prachtig aan op de verzameling sculpturen en beeldhouwerstekeningen van het museum.

Ruimtelijk denken

In een grote verscheidenheid aan grafische technieken is te zien hoe beeldhouwers concepten als vorm, verhouding, ruimte, plek en leegte, op het platte vlak visualiseren. Van etsen van Eugène Dodeigne, inkjets van Ulrich Rückriem en litho’s van Lynn Chadwick tot zeefdrukken van Louise Nevelson en Mark di Suvero. Ook zijn er enkele bijzondere kunstenaarsboeken te zien in de tentoonstelling.

Parallelle collecties

Zowel Kröller-Müller oud-directeur Bram Hammacher als zijn opvolger Rudi Oxenaar beschouwden beeldhouwerstekeningen als een autonoom genre: een zelfstandige discipline waarin de kunstenaar vormgeeft aan zijn ideeën. Dit geldt ook voor de bladen grafiek en de kunstenaarsboeken van beeldhouwers die Melchior Otte en Yara Cavalcanti verzamelen. Van vele kunstenaars in hun collectie bezit het Kröller-Müller Museum sculpturen, zoals bijvoorbeeld Homme et femme (1963) van Eugène Dodeigne, Cavallo e cavalieri (1951-1955) van Marino Marini, K-Piece (1972) van Mark Di Suvero en Transparent Sculpture V (1967), van Louise Nevelson.

Gesprek met de verzamelaars

Op 22 maart van 14.00 tot 15.00 uur organiseert het museum een gesprek tussen directeur Benno Tempel, verzamelaars Yara Cavalcanti Araujo en Melchior Otte en kunstenaar Auke de Vries. Iedereen met een geldig entreeticket voor Het Nationale Park De Hoge Veluwe en het Kröller-Müller Museum is hierbij welkom. Het is niet nodig om hier voor aan te melden.

Fleur van Dodewaard. ZWART GRAS / LIEFDESBRIEVEN

van 8 maart tot en met 24 augustus 2025  in het Kröller-Müller Museum

‘Wat je kunt doen wanneer je voor mijn werk staat is hetzelfde als wat ik doe tijdens het maken: ademen. Adem het werk in zoals je de wereld inademt – en adem jezelf weer uit.’

In ZWART GRAS / LIEFDESBRIEVEN toont Fleur van Dodewaard (Haarlem, 1983) werk op papier dat ze over een periode van een jaar op verschillende plaatsen in de wereld heeft gemaakt: in haar thuisland Nederland, in Japan en in het Franse Arles. De tekeningen worden gecombineerd met sculpturen, die het resultaat zijn van de ontmoeting tussen de kunstenaar en het Kröller-Müller Museum.

Liefdesbrieven

‘Ik pak een vel papier en een potlood en teken met één lijn een eenvoudige vorm,’ zegt Van Dodewaard. ‘Het is die streep, het bewijs van mijn bewegende hand, die zegt “ik ben hier, nu”.’ Vanuit dat hier en nu gaat de kunstenaar steeds met een ander een relatie aan, die tijd en afstand overstijgt. Van Dodewaard beschrijft haar tekeningen als liefdesbrieven. Een selectie uit de ruim 200 tekeningen die ze in 2024 maakte, is hier te zien. Haast dagelijks ‘schreef’ ze deze liefdesbrieven, opgesteld uit onleesbare tekens in kleurpotlood en zwarte inkt. Ze richtte ze aan haar eigen geliefden, maar ook aan de beschouwer en aan de wereld.

Ontmoeting

Van Dodewaard maakte de sculpturen uit materiaal dat ze achter de schermen van het Kröller-Müller Museum vond. De werken belichamen een belangrijk motief in haar werk: het toekennen van een poëtische waarde aan dat wat er al is. Hier doet Van Dodewaard dat door bestaande objecten en gebruikte voorwerpen, zoals stenen van het museumgebouw en oude sokkels, samen te brengen, bijeengehouden door spanbanden. De sculpturen, die kwetsbaar in balans staan, spiegelen de dynamiek in de tekeningen. Zo ontvouwt zich in de ruimte een speelse dans tussen tekening en sculptuur, kunstenaar en museum. 

Inspiratiebronnen

Voor dit project liet Van Dodewaard zich onder meer inspireren door Vincent van Gogh (1853-1890) en de Japanse Toko Shinoda (1913-2021). Ze las Van Goghs brieven aan zijn broer Theo en bestudeerde de landschapsschilderijen en

-tekeningen die hij, in 1888-1889 woonachtig in Arles, maakte in de Provence. De herhalende strepen en krullen waarmee Van Gogh grasvelden, bomen en luchten weergaf, vonden hun weerslag in die ene lijn die Van Dodewaard almaar bleef zetten. En net als Van Gogh keek ze naar Japanse kunst, in het bijzonder naar de abstracte inktschilderijen van Shinoda. Via deze kunsthistorische referenties, die Nederland, Frankrijk en Japan verbinden, ontstond Van Dodewaards geheel eigen beeldtaal.

Over Fleur van Dodewaard

Het oeuvre van Fleur van Dodewaard omvat fotografie, keramiek, schilder-, teken- en beeldhouwkunst. Met elementaire materialen als hout, papier, verf en klei verkent de kunstenaar de grensgebieden tussen deze genres en creëert ze een beeldende taal die voortdurend in verandering is, ‘gelijk aan het leven zelf,’ aldus Van Dodewaard.

Voor dit project werkt Van Dodewaard als artist-in-residence in de VAGUE expositieruimtes en studio’s te Arles en Kobe van de Teruhiro Yanagihara Studio, en wordt ze financieel ondersteund door het Mondriaan Fonds.