25-08-2025 | Opinie: Zonder gezonde binnenlucht blijven schoolprestaties achter

Zonder gezonde binnenlucht blijven schoolprestaties achter

Een gezonde omgeving zou vanzelfsprekend moeten zijn, zeker op scholen. Toch blijkt uit onderzoek dat ruim 80% van de Nederlandse scholen een ongezond binnenklimaat heeft. De lucht in schoolgebouwen is twee tot vijf keer sterker vervuild dan de buitenlucht. Dat komt niet alleen door een tekort aan frisse lucht, maar ook door te veel fijnstof en schadelijke uitstoot van materialen. Zo kunnen veelgebruikte materialen zoals verf, lijm en schoonmaakmiddelen zogeheten Vluchtige Organische Stoffen (VOS) uitstoten. Een slechte binnenluchtkwaliteit kan leiden tot klachten zoals hoofdpijn, vermoeidheid en luchtwegproblemen. In een schoolomgeving, waar leerlingen en leraren veel tijd doorbrengen, vormt dat een serieus probleem.

Vervuilde binnenlucht heeft directe invloed op schoolprestaties en leidt tot vaker ziekteverzuim. Hoewel ventilatie sinds de pandemie meer aandacht krijgt, blijft een andere belangrijke factor onderbelicht: de materialen waarmee we scholen inrichten. Juist hier ligt een kans om met relatief eenvoudige maatregelen de gezondheid van leerlingen en leerkrachten structureel te verbeteren. Een gezonde leeromgeving begint niet bij het openzetten van een raam, maar bij doordachte keuzes aan de ontwerptafel. Zo speelt het beperken van fijnstof een belangrijke rol: zachte materialen zoals tapijt houden fijnstof vast, terwijl dichte kasten stofophoping verminderen.

Scholen kunnen ook veel winst behalen door te kiezen voor materialen met een lage VOS-uitstoot. Slimme productkeuzes kunnen bovendien het gebruik van schoonmaakmiddelen verminderen, wat de uitstoot verder verlaagt. Zo draagt het aanleggen van effectieve schoonloopzones bij aan het verminderen van vervuiling van buitenaf en neemt hierdoor de noodzaak voor onderhoud met (schadelijke) chemische middelen af.

Door al deze maatregelen vanaf het ontwerp- en renovatieproces mee te nemen, wordt een gezonde leeromgeving geen luxe, maar een basisvoorwaarde voor goed onderwijs. Nu investeren in een gezond binnenklimaat betekent structureel bijdragen aan het welzijn en de prestaties van toekomstige generaties. Laten we daar dit nieuwe schooljaar mee beginnen.

Ruben van der Plank is Education Specialist bij Tarkett